| |
بیماری آلزایمر با پروتئین های غیرطبیعی که لکه های کوچکی را با پیوستن به هم ایجاد می کنند و عملکرد شناختی و رفتاری یعنی تفکر، یادگیری و حافظه را مختل می کنند، مشخص می گردد. این پروتئین ها به طور گسترده از پپتید بتا آمیلوئید ساخته می شوند. شناخت بهتر این پروتئین ها که چطور تشکیل می شوند و چطور بر عملکرد مغز تأثیر می گذارند، بدون شک تشخیص و درمان بیماری آلزایمر را بهبود می بخشد.
گروهی به سرپرستی استوارت لیپتون در مؤسسه تحقیقات پزشکی سنفورد _ برنهام دریافت که تخریب القا شده بتا آمیلوئید سیناپس ها – ارتباطاتی که رابطه میان سلول های عصبی را ممکن می سازند- به وسیله تغییری شیمیایی در آنزیمی به نام Cdk5 انجام می شود. این شکل آنزیم Cdk5 به نام SNO-Cdk5 در مغز انسان هایی با بیماری آلزایمر شایع بود در حالی که در مغزهای طبیعی مشاهده نگردید. این نتایج SNO-Cdk5 را به عنوان هدفی برای پیشرفت درمان بیماری آلزایمر پیشنهاد می کند.
Cdk5 آنزیمی است که در بقا و مهاجرت طبیعی نورون ها نقش ایفا می کند. در این مطالعه، دکتر لیپتون و همکارانش متوجه شدند که پپتیدهای بتاآمیلوئید به عنوان شاخصی برای بیماری آلزایمر، تغییر Cdk5 را بوسیله فرآیندی شیمیایی تحت عنوان S–نیتروزیلاسیون را سبب می گردد. در این واکنش، اکسید نیتریک به آنزیم متصل شده و تولید SNO-Cdk5 کرده و عملکرد طبیعی آن را می کند. بعد از اتصال NO به Cdk5، به پروتئین دیگری به نام Drp1 متصل شده، با اختلال در عملکرد آن میتوکندری را تخریب کرده و نتیجه آن تخریب سیناپس ها است چرا که برای عملکرد خود نیاز به انرژی دارند. بدین ترتیب ارتباط بین سلول های عصبی و بنابراین حافظه و توانایی شناختی در بیماری آلزایمر مختل می گردد.
در مطالعه اخیر، نشان داده شد که Cdk5 عملکردی جدیدی نسبت به یافته های گذشته دارد، یعنی توانایی انتقال No از یک پروتئین به دیگری. تا به امروز، Cdk5 تنها به عنوان عامل مؤثر بر عملکرد دیگر پروتئین ها بوسیله نشاندار کردن آنها با گروه های فسفات در فرایند فسفریلاسیون شناخته شده بود. مطالعه جدید نشان داد که افزودن NO، به آنزیم Cdk5 توانایی S–نیتروزیله کردن دیگر پروتئین ها ، در این مورد Drp1 در میتوکندری را می دهد.
ترجمه: مهدی مرادیار
منبع: شماره 31 خبرنامه انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران
|
|