|
مقالات آموزشی
|
|
|  |
شماره 26 خبرنامه انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران ویژه پاییز 1388 چاپ شد Ùˆ برای اعضای Ù…Øترم انجمن ارسال شده است. در این مطلب، سرمقاله این شماره با عنوان "Ø§ØµÙ„Ø§Ø Ø§Ù„Ú¯ÙˆÛŒ مصر٠در زیست Ùناوری" به قلم دکتر دلاور شهباززاده مدیر مسوول خبرنامه انجمن تقدیم Ù…ÛŒ گردد.
رهبر معظم انقلاب سال 1388 را سال" Ø§ØµÙ„Ø§Ø Ø§Ù„Ú¯ÙˆÛŒ مصرÙ" نام گذاشتند. Ø§ØµÙ„Ø§Ø Ø§Ù„Ú¯ÙˆÛŒ مصر٠که Ù…ÛŒ تواند به معنی نهادینه کردن روش صØÛŒØ Ø§Ø³ØªÙاده از منابع کشور باشد، سبب ارتقای شاخص های زندگی Ùˆ کاهش هزینه ها شده Ùˆ زمینه را برای گسترش عدالت Ùراهم کند. انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران نیز تلاش دارد با بهره گیری از الگوهای علمی تجربه شده در دنیای پیشرÙته کنونی Øرکتی موثر Ùˆ ارزشمند در این راستا داشته باشد. آن Ú†Ù‡ Ú©Ù‡ در Ø§ØµÙ„Ø§Ø Ø§Ù„Ú¯ÙˆÛŒ مصر٠می تواند مد نظر قرار بگیرد، برنامه ریزی درست Ùˆ صØÛŒØ Ø¯Ø± این زمینه Ù…ÛŒ باشد. با نگاهی به تاریخ کشورهای در Øال توسعه مانند کوبا نشان Ù…ÛŒ دهد Ú©Ù‡ رشد کنونی این کشور در توسعه صنعت بیوتکنولوژی مرهون استÙاده بهینه از منابع موجود Ùˆ ظرÙیت های بالقوه بوده است. اگر از دیدگاهی دیگر به موضوع نگریسته شود به خوبی در Ù…ÛŒ یابیم Ú©Ù‡ عامل اصلی در Ø§ØµÙ„Ø§Ø Ø§Ù„Ú¯ÙˆÛŒ مصر٠مسئله "زمان" Ù…ÛŒ باشد. به نتیجه رسیدن یک Ù…Øصول بیوتکنولوژی Ùˆ عرضه آن به بازار مصر٠در مدت زمان کوتاه یک نوع Ø§ØµÙ„Ø§Ø Ø§Ù„Ú¯ÙˆÛŒ مصر٠به شمار Ù…ÛŒ رود، در این صورت است Ú©Ù‡ سرمایه گذاری کلان نیز Ù…ÛŒ تواند قابل توجیه باشد.
با نگاهی به عنصر زمان در پیشرÙت زیست Ùناوری مدرن Ù…ÛŒ توان به نقطه شروع این علم Ú©Ù‡ با انتقال یک Ú˜Ù† از یک موجود به موجود دیگر برای اولین بار در دانشگاه استنÙورد ایالات متØده در سال 1972 Ú©Ù‡ مهندسی ژنتیک نام گرÙت، اشاره نمود. در Ø·ÛŒ مدت Øدود سی Ùˆ Ù‡Ùت سال، پتانسیل قابل توجهی در علوم زیست شناسی پایه، صنایع کشاورزی، پزشکی Ùˆ داروسازی، Ùرآورده های غذایی Ùˆ صنایع شیمیایی به مدد این Ùناوری نوین پدید آمد. کشورهای پیشرÙته ای مانند آمریکا، کانادا، ژاپن، کشورهای اتØادیه اروپایی Ùˆ کره جنوبی از آن دسته از کشورهایی هستند Ú©Ù‡ هزینه زیادی را در زمینه تØقیقات این دانش نوظهور صر٠کرده Ùˆ از این راه سود سرشاری را به دست آوردند به Ù†ØÙˆÛŒ Ú©Ù‡ تا سال 2002 بیش از 325 میلیون Ù†Ùر در سرتاسر جهان، زیر پوشش بیش از 130 نوع واکسن Ùˆ Ùرآورده دارویی بیوتکنولوژیک قرار گرÙتند Ú©Ù‡ Øدود 70 درصد آن‌ها Ø·ÛŒ شش سال تأییدیه سازمان غذا Ùˆ داروی آمریکا (FDA) را دریاÙت کردند. بیش از 300 داروی نوترکیب برای درمان بیماری های مختل٠به ویژه سرطان، ایدز، ناراØتی های دستگاه عصبی، در مراØÙ„ مختل٠آزمایش های بالینی قرار گرÙتند.
ابعاد اقتصادی بیوتکنولوژی در Øوزه کشاورزی نیز بسیار چشمگیر بوده است. بازار جهانی بیوتکنولوژی کشاورزی در سال 1997 Øدود 700 میلیون دلار بود Ùˆ در سال 2005 Øدود 6 میلیارد دلار پیش بینی شده است. بر همین اساس مقدار زمین های تØت کشت گیاهان تراریخت سال به سال اÙزایش چشمگیری یاÙته است به طوری Ú©Ù‡ Ø³Ø·Ø Ø²ÛŒØ± کشت جهانی گیاهان تراریخته بیش از 100 میلیون هکتار Ù…ÛŒ باشد Ú©Ù‡ عمده آن به پنبه، ذرت، سویا Ùˆ کلزا اختصاص دارد Ú©Ù‡ 99 درصد Ø³Ø·Ø Ø²ÛŒØ± کشت این گیاهان متعلق به چهار کشور آمریکا، آرژانتین، کانادا Ùˆ چین می‌باشد. بسیاری از صاØب نظران معتقدند سده بیست Ùˆ یکم، قرن Øاکمیت Ùˆ Ø´Ú©ÙˆÙایی Ùناوری زیستی است Ùˆ این Ùناوری را عامل دومین انقلاب سبز در آینده به Øساب Ù…ÛŒ آورند.
بدون Ø´Ú© این رشد قابل توجه مرهون سرمایه گذاری های قابل توجه در بیوتکنولوژی توسط کشورهای تولید کننده Ù…ÛŒ باشد. خوشبختانه، در چند سال اخیر در کشورمان گام هایی برای توسعه Ùˆ پیشرÙت علم بیوتکنولوژی برداشته شده Ùˆ سرمایه گذاری های مختل٠برای ایجاد یک بستر مناسب برای پیشرÙت در این تکنولوژی انجام شده است. از آن جمله Ù…ÛŒ توان به ایجاد مراکز تØقیقاتی در زمینه بیوتکنولوژی کشاورزی، پزشکی، صنعتی Ùˆ همچنین راه اندازی رشته های دانشگاهی مرتبط با این علم در دانشگاه ها بزرگ در Ø³Ø·Ø Ú©Ø§Ø±Ø´Ù†Ø§Ø³ÛŒ ارشد Ùˆ دکترا اشاره کرد. در بعد تجاری سازی نیز Ù…Øققان بیوتکنولوژی کشاورزی موÙÙ‚ به تولید برنج دست کاری شده ژنتیکی مقاوم به Ø¢Ùت کرم ساقه خوار برنج Ùˆ همچنین تولید کودهای بیولوژیک شده اند. در زمینه ساخت دارو نیز Ù…Øققان کشورمان موÙÙ‚ به تولید هورمون رشد انسانی، واکسن هپاتیت ب، اینترÙرون آلÙا Ùˆ گاما، استرپتوکیناز Ùˆ اریتروپوئتین را در مقادیر تجاری شده اند.
اگر Ú†Ù‡ کارهای انجام شده در خور ستایش Ù…ÛŒ باشد ولی باید اذعان نمود Ú©Ù‡ Ùاصله ما در این علم با کشورهای پیشرÙته زیاد است Ùˆ اگر برنامه ریزی درست در دوره زمانی مشخص صورت نگیرد Ùاصله روز به روز زیادتر خواهد شد. از طرÙÛŒ به دلیل سودآوری نجومی صنعت بیوتکنولوژی در جهان Ùˆ نقش بیوتکنولوژی در اقتصاد کشورهای در Øال توسعه، باعث شده است Ú©Ù‡ دولتمردان بسیاری از کشورهای در Øال توسعه به سرمایه گذاری در صنعت بیوتکنولوژی روی آورند. بنابراین با عنایت به تلاش های انجام شده توسط دولت مردان Ùˆ Ù…Øققین کشورمان Ø·ÛŒ چند دهه گذشته Ùˆ قرارگیری در مرزهای دانش بیوتکنولوژی، لازم است وارد مرØله "شتاب" شده Ùˆ سهم ایران از بازار Ù…Øصولات بیوتکنولوژی جهان را در Ø³Ø·Ø Ú©Ø´ÙˆØ±Ù‡Ø§ÛŒ پیشرÙته هد٠قرار داد. در یک جمع بندی Ú©Ù„ÛŒ در Ø§ØµÙ„Ø§Ø Ø§Ù„Ú¯ÙˆÛŒ مصرÙØŒ شایسته است Ú©Ù‡ سرمایه‌گذاری‌های‌ بهینه توسط دولت‌ در عرصه تØقیق Ùˆ توسعه بیوتکنولوژی به عمل آید تا در آینده ÛŒ نزدیک به‌ ایجاد یک‌ ساختار زیربنایی‌ توانمند برای‌ توسعه این علم در جنبه‌های سرمایه‌گذاری، ساختار صنعتی، اشتغال‌زایی، Ùرآورده‌های تجاری Ùˆ درآمدهای Øاصل از آنها منجر شود.
منبع: شماره پاییز 1388 خبرنامه انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران
|
|
