تنوع در ژن سیستم ایمنی، سبب توانایی برخی افراد در مقاومت برابر آلودگی با ویروس HIV و عدم گسترش بیماری می شود.
نتایج پژوهش ها نشان می دهد که از هر 300 نفر حامل HIV، سیستم ایمنی یک نفر با وجود آلودگی با ویروس HIV، بیماری را حتی بدون دارو آنچنان کنترل می کند که به ندرت امکان دارد پیشرفتی در این بیماری در آنها صورت گیرد. نتایج نشان می دهد که این افراد مقدار بیشتری از یک نوع پروتئین به نام P21 می سازند که ممکن است در حفاظت نقش داشته باشد.
دانشمندان نظریاتی درباره این حفاظت که می تواند منجر به ساخت دارو یا واکسن علیه HIV شود، ارائه داده اند. ژن های HLA پروتئین های ایمنی آنتی ژن های لوکوسیت انسانی را رمز می کنند که در راس فرآیند ایمنی قرار دارند.
یک گروه بین المللی از محققان در مطالعه ای، بیش از یک میلیون تنوع ژنتیکی را در نمونه های خون افراد مبتلا به HIV پیدا کرده است که در برخی از آنها حفاظت مورد نظر ایجاد شده بود. در این میان، تنوع قابل ملاحظه ای در پروتئین HLA-B مشاهده شد. نقش این پروتئین اتصال به قطعات ویروسی و کمک به سلول های ایمنی CD8 T در تشخیص سلول های آلوده می باشد. در این فرآیند، با تخریب سلول های واجد ویروس توسط سلول های ایمنی CD8 T، ویروس قبل از آنکه سلول را وادار به تولید انبوه ویروس های بیشتر کند، متوقف می شود.
محققان با بررسی تنوع ژن رمز کننده HLA-B و توجه به اینکه چه چیزی با حفاظت در برابر HIV مرتبط است، تعدادی آمینواسید را که در اتصال پروتئین های HLA-Bبه قطعات HIV در سلول موثر هستند شناسایی کرده اند.