| |
معاونت علمی ریاست جمهوری، زیست فناوری را به عنوان یکی از علوم و فناوری های برتر، در برنامه ممیزی یک صد رشته از علوم مورد توجه قرار داده و طرح ممیزی این موضوع را به انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران واگذار نمود. گزارش زیر از طرف دکتر تولایی، مسوول این طرح در انجمن تهیه شده است.
نقشه جامع علمی کشور ، سند راهبردی توسعه علمی محسوب میگردد که تحقق اهداف آن مستلزم شناخت صحیح از قابلیت دانش ها، شناسائی وضع موجود کشور و احصاء نیازها و مقایسه آن با وضع موجود در افق چشم انداز و تدوین برنامه راهبردی حرکت علمی از وضع موجود به وضع مطلوب می باشد بدین منظور معاونت علمی ریاست جمهوری ، زیست فناوری را نیز بعنوان یکی از علوم و فناوری های برتر در برنامه ممیزی یک صد رشته از علوم مورد توجه قرار داده و تهیه این سند را به انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران واگذار نمود.
روش تحقیق : در اجرای این مأموریت چهار تیم علمی در گرایش های بیوتکنولوژی پزشکی، کشاورزی ، صنعت و محیط زیست تشکیل و پس از بررسی اطلاعات موجود و جمع آوری اسناد نسبت به تعریف واحد از موضوع، بیان اهمیت رشته و سیر تحول تاریخی علم در ایران و جهان،ترسیم کلی زیست فناوری در ایران اقدام و مقایسه وضع موجود و مطلوب در عرصه های زیر ساخت، آموزش و پژوهش و صنعت مورد توجه قرار گرفته است و در نشست خبرگان نیز علاوه بر بررسی مستندات به نقد و ارزیابی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدید ها پرداخته شده و برای وصول به وضعیت مطلوب پیشنهادها جمع آوری شده است .
گزارش نهائی حاضر از 5 فصل تشکیل گردیده است:
فصل اول شامل کلیات، فصل دوم در بردارنده اطلاعات محیط خارج شامل روند رشد، وضعیت و میزان توجه در کشورهای مدل توسعه یافته ، در حال توسعه و منطقه و فنون مهم در زیست فناوری مطرح گردیده است. فصل سوم قابلیت های زیست فناوری بلحاظ عوامل موثر در امکان و کیفیت بهره برداری ،مسائل کلان اقتصادی، ملاحظات کلی اجتماعی و عوامل زیست محیطی مرتبط با فناوری،زیر ساختهای فنی و تکنیکی لازم برای بهره گیری ، اثرات آن بر اشتغال و جلوگیری از فرارمغزها، انطباق با ارزش ها و فرهنگ ملی-اسلامی، میزان فراگیر و تأثیر فناوری بر جامعه بشری و نقش آن بر گسترش فرهنگ ملی مورد توجه قرار گرفته است. در فصل چهارم، وضعیت علمی زیست فناوری در کشور در حوزه های دارو، بهداشت و سلامت ، کشاورزی ، صنعت و محیط زیست و دستاوردهای حاصل ، ظرفیت تولیدی و مقایسه ظرفیت های تحقیقاتی و تولیدی بخش خصوصی و دولتی ارائه گردیده است. فصل پنجم که عمدتاً حاصل هم اندیشی نخبگان می باشد، با تحلیل اطلاعات و شرایط ، نقاط ضعف، قوت، تهدیدها و فرصت ها مورد اشاره قرار گرفته است.
زیست فناوری از علوم و فناوری های برتر ساز چند دهه اخیر است که در عین قابلیت های جدید و ویژه، کمترین احتمال خطر برای محیط زیست و منابع طبیعی را داشته و قادر است در بسیار از عرصه های زندگی از جمله بهداشت و درمان، کشاورزی، انرژی، محیط زیست و ... اثر گذار باشد. در کشور ما نیز بلحاظ اسناد بالا دستی و دیدگاههای رهبری و وجود متخصصین عالی رتبه در کشور و مراکز تحقیقاتی مجهز، از شرایط ویژه ای برای تولید دانش، محصول و ایجاد ثروت برخوردار است. مقایسه ظرفیتهای مذکور با دستاوردهای حاصل نشان میدهد، کشور ما از بهره مندی در خورشان و حد انتظار برخوردار نمی باشد و لازمست در این خصوص ملاحظه لازم معمول و نقاط بازدارنده و مشکل ساز بر طرف گردد تا شاهد جهش روز افزون در عرصه های تولید علم وبهره مندی از فناوری باشیم.
|
|